"We hebben in Nederland veel te veel eengezinswoningen gebouwd. De behoefte daaraan neemt snel af, daardoor zullen de Vinexwijken de getto's van de toekomst worden. Het aantal singles groeit flink en daarnaast eindigt nu al één op de drie huwelijken in een scheiding. Dat worden er twee op de drie, dus je krijgt ook veel meer eenoudergezinnen. Op niet al te lange termijn krijgen we te maken met een enorm tekort aan kleinere huizen, vooral om te huren, want kopen is sinds de economische crisis minder in trek. Dit tekort wordt vooral een probleem in de steden, want steeds meer mensen willen in de stad wonen.

Jongeren willen er blijven, jongbejaarden willen terug als de kinderen de deur uit zijn. Het platteland krijgt vooral een recreatieve functie, een plek waar je naar toe gaat voor je rust, om te mediteren, voor natuur en vakantie. Die mensen willen niet in buitenwijken wonen, maar in of bij het centrum. Daar moet dus gebouwd worden, op het tweede of derde maaiveld. We moeten de hoogte in, bestaande gebouwen optoppen. Binnen de Ring van Amsterdam kunnen er op die manier wel honderdduizend woningen gebouwd worden. Het maakt niet veel uit of je huur- of koopwoningen gaat optoppen, zolang je het maar financieel aantrekkelijk maakt. Als je woningeigenaren laat delen in de winst, wat zullen zij dan voor bezwaar hebben tegen een paar extra verdiepingen?"

"Die optopwoningen moeten uiterlijk aansluiten bij de bestaande gebouwen. Retrostijl, dat vinden mensen het mooist. Architecten vinden dat niet zo leuk, die willen liever hippe, bijzondere dingen neerzetten, maar grappig genoeg wonen ze zelf wel vaak in oude panden. Bij het optoppen zullen nieuwe materialen gebruikt worden, lichtgewicht en prefab, maar die moeten dus wel bekleed worden met baksteen. In Japan wordt al gebouwd met geïmpregneerd karton, dat voldoet prima voor een termijn van een jaar of tien. Als je bijvoorbeeld tijdelijk een huisje voor oma aan je huis wilt bouwen, dat je weer kunt weghalen als ze dood is. Dat gaat namelijk ook gebeuren, dat we onze oude ouders in huis nemen of in ieder geval dicht bij ze in de buurt gaan wonen. Want ze, oneerbiedig gezegd, dumpen bij de staat zal niet meer gaan, daar ga je flink voor betalen."

"Woongroepen zijn weer in opkomst. Niet zo vreemd, want eenzaamheid is een groot ding: één op de vier mensen noemt zichzelf eenzaam. Je ziet dat singles op zoek gaan naar andere woonvormen. Ze zoeken met andere alleenstaanden woonruimte in één complex, waar ze ook een gemeenschappelijke ruimte hebben. In Duitsland is dat echt een trend, daar kopen groepen singles kantoorpanden op. Dat lijkt me ook in Nederland een prima oplossing voor de leegstand van kantoren, die alleen maar erger wordt doordat steeds meer mensen vanuit huis werken. Zij hebben behoefte aan een goede werkruimte thuis: nog een reden dat de doorsnee eengezinswoning niet op de toekomst is toegesneden."

"Ten slotte zal er ook veel veranderen op het gebied van energievoorziening: energiebronnen raken uitgeput, de prijzen stijgen en we zijn op zoek naar alternatieven. Het gebruik van aardwarmte staat steeds meer in de belangstelling en ook biogas kan een rol van betekenis spelen. Landbouworganisatie Cehave heeft berekend dat alle woningen en auto's in ons land zouden kunnen branden op biogas uit koeienmest. Ook de zonne-energietechnieken worden steeds beter, je kunt niet alleen zonnepanelen op het dak van je huis installeren, maar ook aan de gevel of op het dak van je auto. Er komen ook betere batterijen beschikbaar, die meer energie op kunnen slaan. De ontwikkelingen op dit gebied gaan heel snel. Ze zullen ertoe leiden dat we veel meer voor onze eigen energievoorziening zorgen."

"Wonen is een redelijk conservatieve branche; de ontwikkelingen in de sportschoenenbranche gaan aanmerkelijk sneller. Toch zal het perspectief de komende jaren wel degelijk veranderen. Een belangrijke oorzaak daarvan is de steeds verdergaande virtualisering van ons bestaan. Nog niet zo lang geleden hadden we één bestaan, één werkelijkheid. Er is inmiddels een hele wereld bijgekomen, waar we heel veel tijd aan besteden. Soms is dat stomvervelend, soms is dat razend interessant. We liggen nog steeds in hetzelfde bed te slapen, maar offline en online wereld schuiven steeds meer in elkaar en vormen zo een onlifewerkelijkheid. Of we nu autorijden, kopen, reizen of ons huishouden regelen: er is altijd een virtuele component."

"Al onze gegevens zitten in de cloud: ons aankoopgedrag, ons internet- en mobiel verkeer, onze routes door de stad. Straks zit ook ons DNA erin. De koelkast die je boodschappenlijstje bijhoudt, daar wordt al heel lang over gesproken, maar die komt nu echt dichtbij. De koelkast kan straks vaststellen dat je op weg bent naar de supermarkt en je dan laten weten 'als je toch die kant op gaat, neem dan een pak melk mee'. Als je te veel drinkt, registreert je koelkast dat ook. Dan kan de huisarts je waarschuwen als je 's ochtends je computer op- start. En als je geen zin hebt zo vroeg op de dag met de dokter geconfronteerd te worden, dan laat je gewoon Lady Gaga die boodschap brengen."

"Een tweede grote verandering in de komende jaren is de 3D-printrevolutie. Die komt sneller dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen en de gevolgen zullen enorm zijn. Nog niet zo lang geleden gingen we voor het maken van een kopietje naar een copyshop, nu heeft elk huishouden een eigen printer. Hetzelfde gaat gebeuren met 3D-printen. Het begint klein: je krijgt van een creatieve vriend een zelfgeprinte plastic armband voor je verjaardag, maar al snel zullen er 3D-copyshops opduiken in buurten. Als er een onderdeel van je koffiezetapparaat kapot is, vraag je een code aan waarmee je in een copyshop een nieuwe print. Een paar jaar later doe je dat gewoon thuis, want ieder huishouden krijgt een eigen 3D-fabricagehoek. Een kind geef je straks geen treintje meer voor zijn verjaardag, maar een printcode. Lego gaat het moeilijk krijgen. Nu al zien we gaten vallen in winkelstraten, deels door de crisis, maar ook door de opkomst van internetwinkels. Door de 3D-revolutie zullen winkels echt iets anders moeten aanbieden: geen producten, maar een beleving. Die producten print je zelf wel."

"De mogelijkheden die 3D-printen gaat bieden aan architecten en bouwers zijn enorm, daar kan iedereen zich wel wat bij voorstellen. Maar met de juiste aansturing vanuit de cloud kun je ook als particulier onderdelen van een woning zelf printen of laten printen, zodat je minder afhankelijk bent van architecten en ontwikkelaars. Dat zou helemaal passen binnen de beweging die voert in de richting van kleinschaligheid en meer autarkie. De wereld is een puinhoop en dat wordt er niet beter op voorlopig. Mensen hebben behoefte aan zekerheden, we willen niet afhankelijk zijn van ontwikkelingen waar we geen invloed op hebben. Onder invloed van die groeiende onzekerheidsfactor zorgen we ervoor dat onze woningen zelfvoorzienend worden. Steeds vaker wekken we energie op locatie op: grondwater wordt gebruikt voor de verwarming en koeling van huizen, op steeds meer daken verschijnen zonnepanelen. De grote energiebedrijven zullen verdwijnen. Het is ook veel efficiënter, want in het aanleverproces gaat veel energie verloren. Maar ook zijn er steeds meer mensen die groente verbouwen bij of in hun eigen huis. Dat is niet alleen leuk, maar ook goedkoop en zinnig, het geeft een geruststellend gevoel dat je voor jezelf kunt zorgen."